'ఖేలేంగే హం జీ జాన్ సే'

అరవై ఏళ్ళకి పైగా మనం నిస్సిగ్గుగా అనుభవిస్తున్న స్వాతంత్ర్యం ఎందరో అమర వీరుల త్యాగాల ఫలితం.  విషయానికొస్తే ,  చరిత్ర లో కొన్ని టర్నింగ్ పాయింట్స్ (చారిత్రాత్మక సంఘటనలు ?!) వుంటాయి.  మొదటి స్వాతంత్ర్య పోరాటం, ఉప్పు సత్యాగ్రహం, జలియన్ వాలా బాగ్ ఉదంతం, భగత్ సింగ్ ఉరితీత వగైరా.  ఇవన్నీ భయంతో అన్నిట్నీ సహిస్తూ పోయే అతి సామాన్య సామాజికుడ్ని కూడా తాకుతాయి. చలింపచేస్తాయి.  అలాంటి కదలికలు అనాదిగా జరుగుతూ ఒక్కసారిగా పెక్కటిల్లి, తీవ్ర నిరసనా జ్వాలలతో దేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటం ఊపందుకుంది.  తీవ్ర అణిచివేత కు వ్యతిరేకంగా అహింసా వాదంతో దెబ్బలు తిని, వ్యధలకు గురయ్యి, త్యాగాలు చేసి, జీవితం లో అన్నిట్నీ, ఆఖరికి జీవితాన్నే కోల్పోయిన అనేక మంది త్యాగ ధనులు - మనకిపుడు కేవలం గత చరిత్ర లో ఒక భాగం.  ఇలాంటి ఎన్నో పోరాటాలు ఇప్పటి తరానికి కనీసం తెలియదు (ముఖ్య సంఘటనలైతే తప్ప), తెలిసినా అసలు తలచుకోం . గుర్తుంచుకోం , గౌరవించం .  ఇదే మనం అనుభవిస్తున్న స్వేచ్చ.

అలాంటి ఒక చరిత్ర సృష్టించిన, 'మైండ్ బ్లోయింగ్', 'ఎమేజింగ్', 'స్మాషింగ్' స్టోరీ (.... oops రియల్ స్టోరీ యార్)  చెప్తాడు అశుతోష్ గోవారికర్. లగాన్, జోధా అక్బర్ లాంటి సినిమాలతో పాత ప్రపంచాన్ని మళ్ళీ సృష్టించి, అందులో ఒక కధ గుచ్చి, మనల్ని ఆ కధలో విహరింపచేసాడు ఆశుతోష్. అలా అక్బరు కాలం నాటి కోటల్నీ, ఫైటుల్నీ, తనిష్క్ యేంటిక్ నగల్నీ,  ఐష్వర్యా రాయ్ అందాన్నీ, ఆమీర్ ఖాన్ నమ్మకాన్నీ, పోరాటాన్నీ, షూటింగ్ చూడ్డానికొచ్చిన గ్రామస్థులతో, ప్రేక్షకుల వేషం కట్టించేసి, క్రికెట్టాడేసిన తెలివితేటల్ని ఈ సారి కొంచెం పెద్ద, బాధాకరమైన, బహుశా ఇండియాలో అందరూ మర్చిపోయిన 'చిట్టగాంగ్ విప్లవాన్ని' నేపధ్యంగా తీసికుని 'ఖేలేంగే హం జీ జాన్ సే' అనే గుర్తుంచుకోదగ్గ సినిమా తీసాడు. సినిమాలో అభిషేక్, దీపికా లాంటి స్టార్లూ, లిటిల్ స్టార్లూ వున్నారు. ఈ లిటిల్ స్టార్లే సూపర్ స్టార్లు.  అసలు కధే ఈ వయసులో అతి చిన్న విప్లవ పోరాట వీరుల గురించి.  చిట్టగాంగ్ (ఇపుడు బంగ్లాదేశ్ లో వుంది) లో రాజుకున్న క్రాంతి, విప్లవం గురించి.  చిట్టగాంగ్ లో ఒక బ్రిటీష్ కంటోన్మెంట్ లో ఈ చారిత్రాత్మక విప్లవానికి తెర తీస్తాడు సూర్య సేన్/ మాస్టర్ దా  (అభిషేక్) అనే స్కూల్ మాస్టర్.

సూర్య దా ఒక స్వాతంత్ర్య పోరాట వీరుడు. విప్లవంతో, అతివాదంతో బ్రిటీష్ దాశ్య శృంఖలాలనుంచీ భారత దేశాన్ని విడిపించాలనుకునే దృష్టి వున్నవాడు. అలా అతనికి ఈ విప్లవంలో తోడు గా నిలిచే ఇతర యోధులు - గణేష్ ఘోష్, లోకనాధ్ బాల్, అంబికా చక్రవర్తి, నిర్మల్ సేన్, అనంత సింగ్ ల తో పాటూ ప్రీతిలతా వడ్డేదార్, కల్పనా దత్తా (దీపికా పడుకోన్).    ఇంకా వాళ్ళతో పాటూ ఓ 16 మంది టీనేజ్ పిల్లలు. వీళ్ళలంతా కలిసి ఒకే రోజు,(18 ఏప్రిల్ 1930)  చిట్టగాంగ్ లో తెల్ల దొరల గుండె కాయ లాంటి పోలీసుల ఆయుధాగారం, కంటోన్మెంట్, టెలి గ్రాఫ్ లైన్లు, రైల్వే లైన్ లపై మెరుపు దాడి చేస్తారు. అయితే ఆయుధాగారం దాడిలో ఆయుధాలు దొరుకుతాయి గానీ తూటాలు దొరకవు. దాంతో ఆ ఆయుధాలన్నిట్నీ తగలపెట్టేస్తారు.   టెలిఫోన్ లైన్లనూ, రైల్వే లైన్లనూ ధ్వంసం చేస్తారు. భారత పతాకాన్ని ఎగరేస్తారు.   దాడి తర్వాత చిట్టగాంగ్ వొదిలి పర్వత శ్రేణి వైపు కదులుతారు. అయితే, దాడి విజయవంతం కావడంతో కుపితులైన బ్రిటీష్ దళాలు, బలగాల్ని సమీకరించుకుని, మానవత్వాన్ని మరిచి, మెషీన్ గన్ లతో విప్లవకారులపై తెగబడతారు. ఈ బ్రిటీష్ దాడి లో మొట్ట మొదటిగా 'టేగ్రా' అనే ముద్దుపేరున్న హరగోపాల్ మరణిస్తాడు.  అతని తో పాటూ మరో 12 మంది మరణించగా అంబికా చక్రవర్తి తీవ్రంగా గాయపడతాడు. మిగిల్న విప్లవకారులు అడవుల్లో జట్లు గా విడిపోయి పారిపోతారు.  అయితే వాళ్ళందరూ వాళ్ళకున్న కొద్ది తూటాల్తో ఎన్నాళ్ళని పారిపోగలరు ? నిరంకుశత్వం, అణిచివేత పరమావధి గా వున్న పోలీసు బలగాలు ఎప్పటికప్పుడు ఈ జట్ల పై విడి విడిగా దాడులు చేస్తుంటాయి. వాళ్ళూ ప్రాణమున్నంత వరకూ వీరోచితంగా పోరాడుతూ, హేమా హేమీల్లాంటి అధికారుల్ని హతమారుస్తూ ఉంటారు.

ఆఖర్న 'సూర్య దా' చెల్లెలి ఇంట్లో తలదాచుకునుండగా, అక్కడ కూడా దాడి చేస్తుంది పోలీసు దళం. అయితె ఈ దాడిలో నిర్మల్ సేన్ అనే విప్లవకారుడు తీవ్ర గాయాలతో ఉన్నా కూడా పోరాడుతొ, సూర్య దా ని పారిపోయేందుకు ఒప్పిస్తాడు. సూర్య సేన్, ప్రీతిలతా ఈ దాడి నుంచీ తప్పించుకుంటారు. కానీ నిర్మల్ సేన్ చనిపోతాడు. అతని ప్రియురాలు అయిన ప్రీతిలత కి యూరోపియన్ క్లం దాడి బాధ్యతలు అప్పచెప్తూ ప్రాణాలు విడిస్తాడు నిర్మల్.  ప్రీతిలత నాయకత్వాన ఒక దళం చిట్టగాంగ్ లో యూరోపియన్ క్లబ్ పై విరుచుకుపడి చాలా మంది బ్రిటీష్ ఆఫీసర్లను చంపేస్తుంది.  తప్పించుకున్న వాళ్ళు ప్రాణాలు గుప్పెట్లో పెట్టుకుని పారిపోతారు.

ఈ విప్లవం, అప్పటి దాకా నిరుత్సాహంతో స్తబ్దుగా ఉన్న స్వాతంత్ర్య కాంక్ష ను ప్రజలలో ఒక్క సారిగా కుదిపి ఉత్సాహ పరుస్తుంది.  అంతవరకూ సూర్యసేన్ దళం చేసిన సాహస కార్యాలూ, ఆ దళం లో 14 యేళ్ళ పిల్లలు వుండడం, ఆడవాళ్ళుండడం, వాళ్ళ నిబద్ధతా, సాహసం, అందర్నీ ఉత్తేజితుల్ని చేస్తాయి.  అదే స్థాయిలో ఈ ఉద్యమం, బ్రిటీష్ వాళ్ళకి త్వరలోనే తాము ఈ దేశాన్ని వదలల్సి వస్తుందని సంకేతం లా కనిపిస్తుంది. దీన్ని తుడిచిపెట్టేయకపోతే, ఆ రోజు త్వరలోనే వస్తుందేమో అని భయం, తమ ఆఫీసర్లని చంపేరన్న కక్ష, వీటన్నిటి తో విప్లవాన్ని ఉక్కుపాదంతో అణిచేస్తూ ఎక్కడికక్కడ అరెస్టులూ జరుగుతుంటాయి. ఆకరికి 1933 లో సూర్యదా కూడా పట్టుబడతాడు.  అప్పటికే విప్లవకారుల్లో చాలా మందిని ఎంకౌంటర్లలో తుదముట్టిస్తారు.  మరి కొందరు, పోలీసుల చేతుల్లో పడకుండా వీరోచితంగా ఆత్మహత్యలు చేసుకుంటారు.  కోర్ట్ లో జడ్జ్ ని సూర్యసేన్ ఎదిరిస్తాడు. అతనికి ఉరిసిక్ష విధిస్తారు. మిగిల్న వాళ్ళకి, కల్పనా దత్తా తొ సహా, జీవిత ఖైదు విధిస్తారు.

ఉరి కి ముందు సూర్యసేన్ ని చిత్ర వధ చేస్తారు. అతని మోచేతులూ, మోకాళ్ళనీ, పళ్ళనీ సుత్తి తో పగలగొట్టేస్తారు. గోళ్ళన్నిట్నీ లాగేస్తారు. స్పృహ లో లేని అతని దేహాన్ని ఉరి వేస్తారు. స్పృహ లేని సూర్యదా జైలు మీదున్న జెండా కర్ర మీద భారత పతాకాన్ని దర్శిస్తాడు. అతని మరణం తరవాత సూర్యసేన్ మృతదేహాని నిజంగా ఒక బోను లాంటి దాంట్లో పెట్టి సముద్రం లో పడేశారంట తెల్ల దొరలు. అతని కిరాతక హత్య తరవాత హరిపాదుడనే ఒక యువ  విప్లవకారుడు ఈ అణిచివేత కు నాయకత్వం వహించిన చిట్టగాంగ్ ఎస్.పీ. ని దగ్గరనించీ షూట్ చేసి చంపేస్తాడు.

ఈ సినిమా మొదటి భాగం నెమ్మదిగా సాగినా, రెండో భాగం ఎంతో స్పష్టత తో దూసుకుపోతుంది. క్రెడిట్స్ లో నిజ జీవిత హీరోలను చూపిస్తున్నపుడు చాలా బాధ కలుగుతుంది.  ఇదే కధని చిట్టగాంగ్ పేరుతో మళ్ళా తీసారు. దీన్లో మనోజ్ బాజ్పేయి సూర్య సేన్ గా నటించాట్ట.  'ఖెలేంగే జీ జాన్ సే' చాలా బాగా తీసారనిపించింది. ఆనాటి ట్రెయిన్లూ, తుపాకీలూ, గ్రామాలూ, అన్నీ చాలా మెటిక్యులస్ గా తీసారు.  పైగా దాడుల్ని చిత్రీకరిస్తున్నపుడు మరణిస్తున్న తమ తోటి వాళ్ళ ని చూసుకుంటూ, బాధ తో మూగబోతూనే, విప్లవం కోసం తుపాకుల తో పరుగుత్లు తీసే విప్లవకారుల ఎమోషన్లు అత్భుతం.  వీళ్ళలో 16 మంది చిన్న పిల్లలూ చాలా బాగా నటించారు. వీళ్ళలో చాలా మంది చనిపోతారు.  మిగిలిన వాళ్ళకి జీవిత ఖైదు విధించినపుడు, (అన్ని చావుల్ని చూసిన తరవాత కలిగే బెంగతో)  వాళ్ళు కోర్టు లో ఏడుస్తుంటే, వాళ్ళ తల్లిదండృలు గాలరీ నుంచీ, "ఏడవకండి. మిమ్మల్ని చూస్తూంటే చాలా గర్వం గా ఉంది"... అని అనడం కన్నీరు తెప్పిస్తుంది.

సినిమా బావుంది. ఇంత నిబద్ధత తో మంచి సబ్జెక్ట్ తో సినిమా తీసినపుడు కనీసం మెచ్చుకోవడానికైనా ఈ సినిమా చూడాలి.  దురదృష్టవశాత్తూ ఈ సినిమా పెద్దగా ఆళ్ళేదు.  అసలు నేనే ఈ సినిమా పేరు చూసి ఏదో ఆటల సినిమా ఏమో అనుకున్నాను. చూసాక చాలా నచ్చింది. కొంత సేపటి దాకా గుండెని మెలిపెట్టేసింది. ఇంకోసారి తీరిగ్గ డీటైల్స్ కోసమన్నా చూడాలనిపించింది. అదీ సంగతి.