The Financial Expert

 ''ఫైనాన్షియల్ ఎక్స్పర్ట్'' -  ఎప్పుడో చాలా ఏళ్ళ క్రితం చదివాను. ఆర్.కే. నారాయణ్ - నా అభిమాన రచయిత, మాల్గుడీ నేనెంతో ఇష్టపడే ఊరు. ఈ ఊర్లోనే ఈ ఫీనాన్షియల్ ఎక్స్పర్ట్ ఉండేది. పేరు మార్గయ్య.

ఒక బాంకు బయట రిజిస్టర్ పట్టుకుని కూర్చుని, అప్పులిస్తూ, డబ్బు సంపాదన మీద తోచిన సలహాలూ అమ్ముతూ జీవితాన్ని ఎలానో నరుక్కొస్తుండే వాడు. కానీ అతనిలో ఒక 'ఇది' ఉంది. అది డబ్బు సంపాయించి పెద్ద వాడవ్వాలనే 'కసి'. కానీ దారిద్ర్యం అతన్ని వెంబడిస్తూ ఉంటుంది. ఆఖరికి కొన్నాళ్ళకి కర్మ వశాన, శని దృష్టి వక్రీకరించి, 'మా బేంకు ముందు కూర్చుని మా (అప్పులిచ్చే) బిజినెస్సుకి అడ్డం పడుతున్నావంటూ' బేంకీ వాళ్ళు దెబ్బలాటకొస్తారు. బెంకు దగ్గర చెట్టు కింద తన పేషీ కోల్పోయాక, ఆదాయం కోసం పడరాని పాట్లు పడతాడు. అతనికి డబ్బు విషయంలో తన ప్రావీణ్యాన్ని అమ్ముకోవడం తప్ప ఇంకో విద్య తెలియదు. అప్పు తీర్చవలసిన వాళ్ళు ఇంకా ఉండనే ఉన్నారు ! (డబ్బు సర్క్యులేషన్ లో వుంది) వడ్డీలు (చక్ర వడ్డీ) ఇంకా కొందరు కట్టనే లేదు. చేతిలో చిల్లి గవ్వ ఉండని పరిస్థితి. దానికి తోడు మార్గయ్య కొడుకు కేవలం పెంకితనానికి అతని రిజిస్టర్ని చింపి దాన్ని కాలువలో పడేస్తాడు. అందులో చిట్టా పద్దులన్నీ - మార్గయ్య అప్పిచ్చిన వాళ్ళ వివరాలు వగైరా ఒక్కసారి పోతాయి. అవన్నీ ట్రేస్ లేకుండా కొడుకు ఇలా భగ్న పరచడంతో అతని వెన్ను విరిగినట్టు అవుతుంది. ఇలాంటి నిస్సహాయ పరిస్థితుల్లో, అతనికి ఏదో ఒక ఆదాయ మార్గం కావాలి. కొడుకుని నాలుగు వాయంచినా, వాడంటే ప్రాణం మార్గయ్యకి. భార్యా బిడ్డల్ని ఎలానో ఒక లా పోషించుకోవాలి. ఏ ప్రయత్నమూ ఫలించక.. భవిష్యత్తు మీద ఆశలు పెట్టుకోవడం ఎలా అని భయపడిపోతాడు మార్గయ్య ! ఈ పరిస్థితులే అతన్ని దేవుడి వైపు మొగ్గేలా చేస్తాయి. ఇలాంటి ఖర్మ కాలి, జీవితం మీద ఆశ పూర్తిగా కోల్పోయిన రోజుల్లో ఎవరో చెప్పారని లక్ష్మీ పూజ చేస్తాడు మార్గయ్య. [డబ్బు అనే విజన్ ఉన్న వాడు కాబట్టి లక్ష్మీ దేవి కటాక్షం కోసం వెంపర్లాడతాడు]


ఈ పూజకి ఏమేమి వస్తువులు కావాలో అవి ఖచ్చితంగా - తూ, చా, తప్పకుండా, ఆవు పాలు, బురద కుంట లోని కమలం - ఘృతం - ఇంకేవో - అలా. ఇలా పూజ సామాగ్రి సేకరించడం అతనికి రివాజుగా మారుతుంది. అలానే ఒక రోజు అడవిలో ఏదో (పూజకే) తెచ్చుకోవడానికి వెళ్తాడు. అక్కడ ఇంకోడు డాక్టరును  అంటూ ఒక 'పాల్' (డా. పాల్) కలుస్తాడు. అలా మాటా మంతీ కలిసి ఇద్దరూ స్నేహితులవుతారు. డబ్బు కోసం అతని మాట విని బొమ్మలతో సహా 'సెన్సువల్  (sex)' సాహిత్యాన్ని ముద్రించడం మొదలు పెడతాడు. అది బంపర్ హిట్ అయి, వెంటనే అతని సక్సెస్ గ్రాఫ్ పైకి ఎగబాకుతుంది. ధనార్జన పెరుగుతుంది. అతను ఇంతకు ముందు ఏ బాంకు ల ముందు డబ్బా పెట్టుకుని కూర్చునే వాడో ఆ బాంకు ల కన్నా ఎక్కువ డబ్బు చేరుతుంది.  స్వతహాగా మార్గయ్యది ఒక 'అహనా పెళ్ళంట లో కోట శ్రీనివాసరావు' లాంటి పిసినారి/greedy మనస్తత్వం. దానికి ఈ  డబ్బు  పైత్యం కూడా తోడవ్వడంతో సమాజంలో కొద్దో గొప్పో (బైటికి కనబడని) నిరసన కూడా ఎదురవుతుంది.


జీవితంలో ఎన్నో ఎత్తుపల్లాలను అనుభవించిన మార్గయ్య మార్గయ్య చెట్టు కింద పద్దులు రాసుకునే సామాన్యుడిగా జీవితం ఆరంభించినపుడు అతని సర్వస్వమూ ఆ రిజిస్టరే !  ఇప్పుడు జీవితం కుదుటపడిందయ్యా అనుకునేసరికి, (డబ్బు కోసం గడ్డి కరిచినా - డబ్బున్న వాడు డబ్బున్న వాడే - వాడి జీవితం నిలదొక్కుకున్నట్టే!) కొడుకు (ఈ Sex literature,  డబ్బు కారణంగా) చెడిపోయాడని, చెడు అలవాట్ల పాలయ్యాడనీ తెలుస్తుంది. కొన్నాళ్ళకి కొడుకు ఇల్లొదిలి పారిపోతాడు. ఎంతో కష్టపడి, అతని గురించి వాకబు చేసి ఇంటికి తీసుకొచ్చిన మార్గయ్య - అప్పటికీ కొడుకు మీద ఏవో ఆశలు పెట్టుకుంటాడు.

మొత్తానికి జీవితం చివరి అంకానికి వచ్చేసరికీ, బిజినెస్సు లో మోసం ఎదురయ్యి కొంతా (partner డబ్బంతా చేజిక్కించేసుకుంటాడు) , పరిస్థితులు కలిసి రాక కొంతా - నష్టాలు పలకరిస్తూ, చివరికి జోలె ఖాళీ అవుతుంది. మార్గయ్య బ్రతుకు ఎక్కడి నుంచి బయలు దేరిందో అక్కడికే చేరుతుంది. ఇంక చెయ్యడానికి ఏమీ లేక, కొడుకుని పద్దులు రాయడానికి,  అలాంటిదే ఓ రిజిస్టరు ఇచ్చి చెట్టు కింద కూర్చోమంటే, చెడిపోయిన కొడుకు నిరాకరిస్తాడు.


ముసలి అయిపోయిన మార్గయ్య మళ్ళీ యధా ప్రకారం చెట్టు కింద బేంకు ముందర అదే బల్ల, అలాంటి రిజిస్టరే పట్టుకుని కూర్చుంటాడు. స్థూలంగా ఇదీ కధ. అయితే ఇందులో irony  మార్గయ్య జీవితాంతం డబ్బు వెనకే పరుగు పెట్టినా, జీవితంలో మిగతా అంశాల మీద పెద్దగా దృష్టి పెట్టక, నిర్లక్షం చేసి, ఆఖరికి డబ్బు చేతే నిర్లక్షం చేయబడతాడు.  డబ్బు కన్నా మానవ సంబంధాలు మెరుగైనవి అని తెలుసుకునే సరికీ పుణ్యకాలం వెళ్ళిపోతుంది.   అదీ - ఈ ఫైనాన్షియల్ ఎక్స్పర్ట్ కధ ! ఎలక పందాల్లో గెలిచినా నువ్వు ఎలకవే అని అందరూ ఒప్పుకున్నా - ఎలక పందాల్లో పాల్గొనక మానరు. అదో విష్ణుమాయ !

మామయ్య కు అభిమానంతో,

దాదాపు ఆరేడేళ్ళుగా కేన్సర్ తో తీవ్రంగా పోరాడి, ఈ రోజు మావయ్య మమ్మల్ని విడిచి, అమ్మవారి దగ్గరకు వెళ్ళిపోయాడు. జీవితంలో ఎన్నో విషాదాలను ధైర్యంగా ఎదుర్కొని, శాక్తేయంలో సర్వాన్నీ మరిచి, పులిలా బ్రతికి వెళ్ళిపోయిన మా పెద్ద మావయ్య, శ్రీ రామకృష్ణ గారికి ఎంతో అభిమానంతో నా ఈ అశృనివాళి. ఇంత కన్నా ఎక్కువ చెప్పడానికి దుఃఖం అడ్డొస్తూంది. కేన్సర్ కి సిగ్గుండాలి. డౌన్ డౌన్ కేన్సర్. జై హో మావయ్య !

పై ఫోటో లో మావయ్య, తన స్నేహితులు, నాద బ్రహ్మ శ్రీ నేదునూరి కృష్ణమూర్తి తో ! (ఈ ఫోటో నేనే తీసేను విశాఖపట్నంలో మావయ్య వాళ్ళింట్లో, సాగర్ నగర్.)

Charlie, Chocolate Factory, Diwali

దీపావళి రోజులు. ఎక్కడ పడితే అక్కడే విచ్చలవిడిగా ప్రకటనలు. నా బుల్లెమ్మకి టీవీ పెట్టేసి ఏడ్స్ పెట్టేస్తే చాలు, నోరు స్పూను కు అనుగుణంగా, తొందరగా తెరుచుకుంటుంది. లేకపోతే, కొంచెం కష్టం.

పైగా దుకాణాల్లో భారతదేశపు నెంబర్ వన్ చాక్లెట్ కంపెనీ కాడ్బరీ ఇండియా లిమిటెడ్ - ఇస్ దివాలీ కో ఆప్ కిసే ఖుష్ కరేంగే ? అని ప్రశ్నా శరాలు సంధించేస్తూంది.

ఇప్పుడు దీపావళికి చాక్లెట్లూ, స్వీట్లూ ఇవ్వడం కన్నా ఎవర్ గ్రీన్ పుస్తకాలు ఇస్తే మంచిదనిపించి, మా 10 ఏళ్ళ బావగారబ్బాయికి, రాల్డ్ డహల్ రాసిన చార్లీ ఎండ్ ద చాక్లెట్ ఫేక్టరీ కొనిచ్చా. నాకే గనక ఎవరైనా ఆ పుస్తకం చిన్నప్పుడిచ్చుంటే, ఓలమ్మోర్నాయనో - వాళ్ళని తెగ గుర్తుపెట్టేసుకుందును. కానీ ఈ పుస్తకం పాతికేళ్ళు దాటాకా, చేపట్టి - అప్పట్నించీ రాల్డ్ కు వీర ఫేన్ అయిపోయాను.

మా అబ్బాయి కి ఈ పుస్తకం ఏమాత్రం నచ్చుతుందో నాకు ఐడియాలేదు. చార్లీ - బీదరికం, ఒకే బెడ్డ్ మీద ఒక వైపు అమ్మమ్మా, తాతారూ, ఇంకో వైపు నానమ్మా, తాతారూ సర్దుకుని పడుకుని, ఒకే రజాయి కప్పుకుని - ఒకే గదిలో చార్లీ అమ్మా, నాన్నల తో కలిసి సంతోషంగా వుండటాన్ని ఈ తరం 'అన్నీ ఉన్న ', కేవలం అమ్మా, నాన్నల తో మాత్రమే వుండే బాబు అర్ధం చేసుకుంటాడా అని అనుమానం.

నా చిన్నప్పుడు, రంగయ్యా, రంగమ్మా - రాత్రి పూట, మట్టి కుండలో వేడి అన్నం వండుకుంటూఉండే చందమామ శంకర్ ఇలస్ట్రేషన్ ఎంత స్వీట్ గా అనిపించేదో గుర్తొస్తుంది.

ఇప్పుడు, మనకున్న ఒక్కగానొక్క సంతానమూ, దీపావళి కోసం అయిదేసి వేల రూపాయలు పెట్టి పటాసులు కొనిపించుకుంటూన్నప్పుడు - వాళ్ళకి బీదరికంలో గ్లామర్ అర్ధం కాపోవడంలో వింత లేదు.


చార్లీ ఎండ్ ద చాక్లెట్ ఫాక్టరీ కధ సంగతి ఏమిటంటే, చార్లీ లాంటి కడు బీద కుర్రాడు - ఆ ఊర్లో విల్లీ వోంకా అనే ఒక పెద్దాయన నడిపే చాక్లెట్ ఫాక్టరీ లో ఒక కాంపిటీషన్ లో గెలిచి - ఆఖర్న ఆ ఫాక్టరీని గెలుచుకోవడం ! విల్లీ వోంకా - ఒక సారొక ప్రకటన ఇస్తాడు. తమ కంపెనీ చాక్లెట్లలో (ఇపుడు లక్స్ సబ్బులో బంగారం గెలుచుకోవడంలా) రేపర్ లో తన ఫాక్టరీ ని సందర్శించే అవకాశం కల్పించే ఇన్విటేషన్ ముద్రించినట్టు, ఆ చాక్లెట్ రేపర్లు (ఒక అయిదు) ఎవరు తెస్తే (ఆ పిల్లలకు) వారికి ఫేక్టరీ లో ఇంకో పోటీ పెడతాననీ - దాన్లో గెలిస్తే, యూ కెన్ విన్ ద ఫాక్టరీ ! అని !

అంతే, ఊర్లో తెగ సంత మొదలవుతుంది. పిల్లల్లో ఈ ఫాక్టరీ గురించి ఉత్సుకత, క్రేజ్ ! అయితే చిన్నప్పట్నించీ ఈ ఫేక్టరీ పరిసరాల్లో, పెరిగి, కోట లాంటి ఆ తలుపుల వెనుక ఉన్న ఫాక్టరీ, అక్కడ తయారయ్యే చాక్లెట్ గురించిన కలలు కంటూ వస్తున్న చార్లీ లో చిన్న ఆశ ! కానీ ఆ లక్కీ చాక్లెట్ తనకు దొరకాలంటే మాటలా ?

ఎంతో అత్భుతమయిన కధనం, చార్లీ మీద మనకు కలిగే ప్రేమా - చార్లీ కుటుంబ సభ్యుల చిన్న చిన్న త్యాగాలూ - విల్లీ వోంకా సహ్రుదయతా, మిగిలిన నాలుగు రేపర్లు సంపాయించిన నలుగురు పిల్లల పాత్రలూ - అన్నీ చార్లీ ఎండ్ ది చాక్లెట్ ఫేక్టరీ ప్రతిష్ఠ ని అజరామరం చేస్తాయి.


దీనికి సీక్వెల్ కూడా వుంది. ఇదే చార్లీ పరివారం, విల్లీ వోంకా తో కలిసి అంతరిక్ష యానం చేస్తారు. అది - చార్లీ ఆ ఫేక్టరీ గెల్చుకున్నాకా, యజమాని హోదాలో ఒక మేజిక్ ఎలివేటర్ - గ్రేట్ గ్లాస్ ఎలివేటర్ లో చేసే మేజిక్ ప్రయాణం.

అభూత కల్పనలు - అమాయకత్వం, అబ్బురపరిచే విన్యాసాలూ - బాల సాహిత్యంలో రాల్డ్ డాహల్ చేసిన అత్భుత సృష్టి నాకు చాలా ఇష్టం.

ఇంతా చేసి - డహల్ కేవలం బాలల రచయిత కాదు. ఈయన కధలు చాలోటి తెలుగులో మనం ఎప్పుడో యండమూరి కలంలో చదివేసాం. వీటిల్లో ప్రముఖం అయినది - దుప్పట్లో మిన్నాగు అనే కధా సంకలనం. ఈ పుస్తకంలో అన్ని కధలూ, రాల్డ్ డహల్ కధల స్వేచ్చానువాదాలు ! ఏమో, ఆ విషయం యండమూరి ఒప్పుకోరనుకోండి.

మొత్తానికి ఈ దీపావళికి అందరికీ శుభాకాంక్షలు. టపాకాయల రూపంలో డబ్బులు తగలబెట్టుకుని ఆనందిస్తామనుకోండి. పర్యావరణం, టపాసుల తయారీ లో వెట్టికీ, దోపిడీ కి గురయ్యే బాల కార్మికులూ, అన్ ఆర్గనైస్డ్ సెక్టార్ లో ఉన్న మామూలు కార్మికులూ, ప్రమాదాలూ, ఇవన్నీ మీడియాలో చర్చకు రావాలి నాయంగా.

నా తరఫునుంచి మాత్రం, దీపావళి మర్నాడుదయం వీధుల్ని శుభ్రపరిచే మునిసిపల్ కార్మికులకు సలాం. మా బుల్లెమ్మ రెండో దీపావళి. బుల్లెమ్మ కి ఎప్పుడు చెప్తానో ఈ చార్లీ కధ ! .. హ్మ్మ్మ్ !