నిద్ర లేచేసరికీ, అదేదో తెలియని నొప్పి శరీరం అణువణువునా నిండిపోయి పిచ్చి కోపం వచ్చేసింది. ఆపరేషన్ ఒక ఆరు గంటలు పట్టిందంట. అమ్మా నాన్నా, సినిమాల్లో లాగా బయట కారిడార్లో పచారాలు కొంచెం సేపు చేసి తర్వాత తిరగలేక, కూర్చున్నారు. వైజాగ్ లో ఉంటూన్న మావయ్యలూ, అత్తయ్యలూ, పెద్దమ్మ, పెదనాన్నలూ, కసిన్లూ - అందరూ వచ్చేరు. మధ్యాన్నం వెళ్ళాను లోపలికి. రాత్రి వచ్చేను. ముందు రోజు ఏమి తిన్నానో గానీ, ఆ రోజు ఏమీ తిన్లేదు. ఆపరేషన్ అయ్యాకా స్ప్రైట్ కూల్ డ్రింక్ (లేదా మౌంటైన్ డ్యూ) ఇస్తానని అమ్మ ప్రామిస్ చేసింది. కాబట్టి ఏమీ తాగలేదు కూడా.
నన్ను తిరగేసి పడుకోబెట్టి, వెన్ను మీదంతా ఇన్సిషన్ చేసి, చీల్చి, చేతులు పెట్టి - (ఓపెన్ సర్జరీ) చేసారు. మళ్ళా ఎంత అత్భుతమో తెలుసా, ఇన్స్ట్రుమెంటేషన్ అయ్యాకా, కోసిన చర్మాన్ని కలిపి కుట్టేసి, ఏదో టేప్ వేసి అతికించేసి, నన్ను మళ్ళీ వెన్ను మీదే పడుకోబెట్టేఅసి, స్ట్రెచర్ మీద తీస్కొచ్చి పోస్ట్ - ఓప్ రూం లో వేసేసారు. నాకు ఓపెన్ సర్జరీ చేస్తారు కాబట్టి, నా మట్టి బుర్ర, కుట్లు హీల్ అయ్యేదాకా పక్కకు తిరిగి పడుకోవాలేమో అనుకుంది. కానీ, నన్ను ఆ కుట్ల మీదే పడుకోబెట్టేసారు. చాలా ఆశ్ఛర్యం వేసింది. ఏమి మెడికల్ సైన్సు రా బాబూ.. ఏమి టెక్నాలజీ - అబ్బ సూపరు - అనుకున్నా.
ఆ పోస్ట్ ఆప్ లో స్ట్రెచెర్ నుంచీ మంచం మీదికి షిఫ్ట్ చేస్తున్నపుడు వాళ్ళు చేస్తున్న గోలకి తెలివొచ్చింది. నా వెయిట్ కి కనీసం ఆరుగురు ఆ దుప్పటిని పట్టుకునుంటారు. నొప్పి - మంటా, నీర్సం, దాహం, కోపం - అన్నీ నన్ను కమ్మేశాయి. వీటన్నిట్లోంచీ తేరుకుని ఇపుడేమి చెయ్యాలి అని ఆలోచించి 'ఊహ్ ఆహ్ - అమ్మా.. అమ్మా..' అని గోల మొదలు పెట్టాను. నాకు నిజంగానే నొప్పి. శరీరం అంతా నొప్పి. ఎవరన్నా నా దుప్పటి ముట్టుకుంటే, నొప్పి.
అమ్మ పాపం నన్ను చూడ్డానికొచ్చింది. నాకు కోపం వచ్చ్చింది - స్ప్రైట్ తేలేదు. ఇంకా కోపం వచ్చింది. (నొప్పి వల్లే అన్నమాట - విచక్షణ లేదు) మొహం తిప్పేసుకున్నాను. అమ్మకి బాధ అనిపించినా, నా దుప్పటి సర్దడానికో, కొప్పరి నూనె, జండూబాం, ఏదన్నా రాయడానికో నన్ను తాకబోతే నాకు టెన్షన్. ఎందుకో నా కాలి వేళ్ళు ఎవరు తాకినా నొప్పి. పెలివిస్ నుండీ, పాదం వరకూ మాత్రం స్పర్శ లేదు. నర్సులు నా కాళ్ళ కి హాట్ వాటర్ బేగ్ పెట్టారు - రాత్రంతా - చర్మం కాలి మాడిపోయింది. అయినా నాకు తెలియలేదు.
ఆ రోజు - దాహం దాహం.. ఎవరూ నీళ్ళివ్వలేదు. రాత్రంతా గోల గోల చేసుంటాను. ముక్కుతూ, మూలుగుతూ, ఎ.సి గది అయినా చెమటలు ధారాపాతంగా కారిపోయాయి. ఆ రాత్రి ఎలానో గడిస్తే చాలానిపించింది. నా ఆపరేషన్ మాత్రం గ్రాండ్ సక్సెస్. కాకపోతే, హై బీ పీ కంట్రోల్ కాలేదు 5 రోజుల దాకా. ఈ అయిదు రోజులూ పోస్ట్-ఓప్ లో నా (నాలుగు రాత్రులు) మాత్రం సూపర్. నాకోసం మా అమ్మా, నాన్నా, ప్రే చేసారు. పిన్ని ప్రేయర్ మౌంట్ లో ప్రేయర్ చేయించింది. మావయ్య - యోగదా సత్సంగ మిషన్ లో ప్రార్ధన చేయించారు. కసిన్ లూ, ఆంటీ లూ రేకీ ఇచ్చారు. నేనూ దేవుణ్ణి ప్రార్ధించాను. దేవుడి కి చాలా థాంక్ ఫుల్ అయిపోయాను. ఆ మరుసటి రోజు అమ్మ, నా కాలు కాలిపోయిన విషయం చూసుకుని, బాధపడి, నాన్న తో చెప్పి నాకో చిన్న మౌంటెన్ డ్యూ బోటిల్ కొనిపెట్టింది.
మొత్తానికి నా జీవితం లో ఒక ఎపిసోడ్ ముగిసింది. వెన్ను లో తాళ్ళు బిగిసాయి. ఇక వెన్ను పాము (స్పైనల్ కార్డ్) ని ఎవరూ నొక్కి పచ్చడి చెయ్యరు. నా బ్రతుకు నేను బ్రతకొచ్చు. అయితే ఇక్కడో తమాషా జరిగింది. నేను పూర్తి గా స్పృహ లో కి వచ్చాకా, నా ఎడమ కాలు అస్సలు నా మాట విన్లేదు. డాక్టర్ వచ్చి ఈ కాలు ఊపమ్మా, ఆ కాలు కదుపమ్మా - అంటే, కుడి కాలు కొంచెం అన్నా కదిలింది. గానీ ఎడమ కాలు మాత్రం కదల్లేదు. నా మెదడంతా ఎన్ని సారులు చెప్పినా నా మాట విన్లేదు. అయినా కాలు పోలేదు అనడానికి గుర్తుగా, వేళ్ళ లో భయంకరమైన నొప్పి. కానీ ఒక్క సెంటీ / మిల్లీ మీటరు కూడా కదలదు.
క్రాంప్స్ మాత్రం వచ్చాయి - రాత్రంతా నిద్ర పట్టనీకుండా! వీట్ని స్పాసం లు అంటారు. ఇవి మన మెదడు కు చెప్పకుండా - అసంకల్పితంగా వెన్ను నరాలు చేసే డిస్కో అన్న మాట. అంటే వరుస పెట్టి - నిముషానికొకటి చొప్పున కాలు మొదలు నుంచీ చివరి దాకా లోపల ఒక జెర్క్ లా - (కాలు విదిలించి నట్టు) వస్తూంది. నేను నా బ్రెయిన్ తో చెప్పాను - 'స్టోప్ దిస్ నాన్సెన్స్-నాకు నిద్రొస్తుంది' అన్నా. బ్రెయిన్ నా ఎడమ కాలితో చాలా నెగోషియేట్ చేసింది. మళ్ళీ నా దగ్గరకొచ్చి, లాభం లేదు, తను నా మాట వినట్లేదు అని చెప్పింది. తెల్లారనీ.. డాక్టర్ వస్తే నీ పని చెప్తాను - అని కోప్పడి ఇంక నిద్ర రాదు కనుక జపం చేసాను. ఆ రాత్రంతా! స్పాసం లు (Spasm) నాకు ఒక సంవత్సరం దాకా వచ్చాయి రాత్రి నిద్ర పోతున్నపుడు. బాగా అలసిపోయిన రోజు నిద్ర లో మరీ ఎక్కువగా వచ్చేవి.
ఆ రాత్రే కాదు. అక్కడ ఉన్నన్ని రాత్రులూ నాకు నిద్ర వచ్చేది కాదు. ఆ రూం లో కనీసం పది మంది పేషెంట్లు రక రకాల సీరియస్ కండిషన్ లో ఉండే వారు. ఒక ముసలాయన ఆక్సిడెంట్ లో మల్టిపుల్ ఫ్రాక్చర్స్ తో చేరారు. నా పక్క బెడ్ మీదింకో ముసలావిడ. ఇంకొంత దూరంలో ఒక నౌ జవాన్ అబ్బాయి... మిగతా బెడ్ ల మీద కూడా వస్తూ పోతూ ఉండే వారు. వీళ్ళతో రాత్రి పెద్ద గొడవ అయిపోయేది. నొప్పి తో వాళ్ళు చేసే ఆర్త నాదాల తో నిద్ర పట్టేది కాదు.
ఏ తెల్లారుతూండగానో నిద్ర పట్టిందా అంటే - 4:30 అయే సరికీ స్క్రబ్, టూత్ బ్రెష్షూ పట్టుకుని నర్సమ్మాయి తయార్. నిద్ర లేపేశేది. బ్రెష్ చేయించి, స్పాంజ్ బాత్ ఇచ్చి, మందులేసేసి, జడేసేసి, బెడ్ షీట్ మార్చేసి, బీపీ - అదీ - ఇదీ రికార్డ్ చేసేసి టిప్పు టాపు గా తయారు చేసేసేది. నాకు ఈ స్పాంజ్ బాత్ అంటే భయం అయిపోయేది. నా వొంటి మీద ఎక్కడ చెయ్యేసినా నొప్పే ! ఆమె మాత్రం వొదల్దూ.. ''యూ మష్ట్ కూబెరేట్ - బ్లీస్ '' అనేది. నాకు అపుడు అమ్మ పియర్స్ సోప్ ఇచ్చింది. వొళ్ళంతా పియర్స్ వాసనా.. ఆమ్మాయి రాగానే పియర్సు వాసన, ఆ వాసన తో పాటూ ఎసోసియేట్ అయిన నొప్పి - నా మెదడు లో పాతుకు పోయి, పియర్స్ అంటేనే కోపం, చిరాకు - అసహ్యం ఒక రెండు ఏళ్ళకు గానీ పోలేదు.
ఇలా లైన్ గా అందరికీ స్పాంజ్ బాత్ ఇచ్చేది. ఆ నౌ జవాన్ అబ్బాయి పాపం ఈ 17 - 18 ఏళ్ళ నర్సింగ్ స్టూడెంట్ ఎంతో ప్రొఫెషనల్ గా స్పాంజ్ బాత్ ఇస్తూంటే ఫీల్ అయిపోయే వాడు. నాకు చాలా బాధ కలిగేది. నేనేవో అనుభూతించిన రోజులు అవి. ఆ స్టూడెంటమ్మయిల మీదా, ఆ హాస్పెటల్ వాతావరణం మీదా గౌరవం కలిగించిన రోజులు.
మరుసటి రోజు డాక్టర్ గారు వచ్చి నా ఎడమ కాలు తోనూ కుడి కాలు తోనూ మాట్లాడారు. అవి ఆయన మాట కూడా విన్లేదు. ఆయన వెంటనే మా నా కేస్ షీట్ మీద 'ఫిసియో థెరపీ' అని రాశేసారు. ఆ సాయంత్రం వినోద్ అనే అబ్బాయి నన్ను చూడటానికి వచ్చాడు. ఆ అబ్బాయి కళ్ళూ, జుట్టూ బావున్నాయి. నాకన్నా చిన్న వయసే ఉండొచ్చు. తను నా ఫిసియో థెరపిస్ట్ !
అప్పటి దాకా ఫిసియో థెరపిస్టు గురించి నానమ్మ దగ్గర విన్నాను గానీ ఎపుడూ చూడలేదు. నానమ్మ కి మోకాళ్ళ నొప్పి. తనకి ఇంటికొచ్చి ఫిసియో థెరాపీ ఇప్పించే వాళ్ళు. అందుకే డా.వినోద్ ని కొంచెం జాగ్రత్త గా చూశాను. ఈ అబ్బాయి మీద నాకు పెద్ద ఆశలేమీ లేవు అప్పటికి. తను నా కాలి వేళ్ళు పట్టుకుని వాటి స్పర్శని చెక్ చేసినపుడు ప్లీస్ ప్లీస్ వాటిని ముట్టుకోవద్దు - అని ఏడిచాను. నిజానికి తనే ఆ వేళ్ళని రక రకాలు గా కదిపి, వాట్లో రక్త ప్రసరణ సరిగ్గా అయ్యేలా చేసి, నా కాళ్ళతో చిన్న సర్కస్ చేసి, ఒక మూడు వారాలకు ఆ నొప్పిని ఆశాంతం తగ్గించారు. నా కాళ్ళతో సర్కస్ అని ఎందుకు చెప్తున్నానంటే, నా కాళ్ళు నా మాట వినేవి కాదు. అస్సలు కదిలేవి కావు. తనే ఆ కాళ్ళతో కుస్తీలు పడి, ఎక్సర్ సైసులు చేయించి, వాటిని నేనే లేపగలిగేలా చేయించారు. దీనికి సరిగ్గా 1.5 నెలలు పట్టింది.
డిస్చార్జ్ అయి ఇంటికి వచ్చాకా - నెల రోజులకి నా కాళ్ళు నేను చెప్పిన మాట విన్నాయి. అపుడే లండన్ ట్యూబ్ లో బాంబులు పేలాయి. నేను బెడ్ మీదినుంచే టీవీ చూస్తూ కాలక్షేపం చేశాను ఈ నెల రోజులూ. కూర్చోవడం అప్పటికి ఊహకందని విషయం. నొప్పుట్టినా, నొప్పుట్టక పోయినా, నా కుట్ల మీదే, నా వెన్ను మేదే పడి నిద్ర పోయేదాన్ని. బెడ్ మీదే నా జీవితం నడిచింది. అమ్మ మీదే ఆదారం. అసలు అమ్మ ఎవరి క్రైసిస్ లో నైనా ముందు వచ్చి నిలిచే వ్యక్తి. అయితే నేనే పెద్ద క్రైసిస్ అయిపోయాను అమ్మకి. అయినా మా అమ్మ మంచిది. నెల రోజుల పాటూ నాకన్నీ చేసింది. రోజూ ఇంజక్షన్ ఇచ్చేది, కుట్లు క్లీన్ చేసి, డ్రెస్సింగ్ చేసేది, మందూ, మాకూ చూసుకునేది, ప్రోటీన్ రిచ్ డైటూ - దాంతో పాటూ మంచం మీదే ఉంటాం కాబట్టి లావయిపోకుండా బాలన్సెడ్ డైటూ ఇచ్చేది. నా ఫిసియో థెరపిస్ట్ మాత్రం నన్ను చాలా బాగా ట్రీట్ చేశారు.
అది మరిచిపోలేని కృతజ్ఞతా భావన. కాళ్ళ ఎక్సర్సైసులు లిటరల్ గా తనే చేసేవాడు (నేను స్వంతంగా చేయలేను కాబట్టి) కొన్నాళ్ళకు బరువు కట్టి, కాళ్ళూ, చేతులూ లేపడం, మోకాళ్ళ నొప్పికి ఇంకొన్ని సూచనలూ - ఇలా.. నడుస్తూనే ఉండేది. మంచం మీంచీలేచి, ఎలా కూర్చోవాలో నేర్చుకున్నాను. ఆనక నడవటం నేర్చుకోవాల్సి వచ్చింది. అపుడే, నానమ్మ నాకు తన వాకర్ పంపించింది. ఆ రోజు నా కాళ్ళ మీద వాకర్ సాయంతో ఒక్క నిముషం నించున్నాను.
నేను నా సర్కస్ చేస్తూ ఉంటే, చిన్నాన్న గానీ మావయ్య గానీ, చెల్లి గానీ, అమ్మ గానీ, 'కర్తవ్యం లో విజయ శాంతి లా.. ఉన్నావే!' -'విజయశాంతి లా నడువు - విజయశాంతి లా స్పిరిట్ తెచ్చుకుని చెయ్యాలి - లాంటి డైలాగులేసి ధైర్యాన్ని ఇస్తూనే నవ్వు తెప్పించెసే వారు.
నాతో పాటూ నా ఫిసియో థెరాపిస్ట్ కూడా నవ్వేవాడు. రోజుకి ఒక 12 అడుగులూ - తరవాత 20 అడుగులూ, తరవాత్ 40 - ఇలా నా నడకోద్యమం మొదలయింది. అయితే, అపుడు నా వెన్నంతా కవర్ చేస్తూ ఒక పెద్ద బెల్ట్ ఉండేది. అది పెట్టుకుని గానీ మంచం మీంచీ లేచి కూర్చోకూడదు. వెన్ను నిటారుగా నిలపడానికి అది అవసరం.
సో - నా నడకోద్యమం లో ఈ బెల్టు ఒక భాగం. చిన్న మావయ్య ఈ బెల్టు పెట్టుకున్న నన్ను చూసి, అబ్బ - ఇదేదో కవచం లా ఉందే - అంటూ - ఎప్పుడూ ఇది వేసుకోమని చెప్తూ, మాయా బజార్ సినిమా లో 'కవచ మితి కవచ మితి సుభగం సుచిత్రం - రక్ష ఇతి రక్ష ఇతి పరమం పవిత్రం' అనే డైలాగ్ చెప్పే వాడు [ ఉత్తర కుమారుడికి భయం కలిగితే అల్లు రామలింగయ్యా, ఇంకో ఆయనా - రక్ష కడుతూ చెప్పే డైలాగు ] నేను ఇంక డిప్రెస్ అవుదామంటే ఎలా అవుతాను చెప్పండి ?
ఈ చిన్న మావయ్య ఎన్ని డైలాగులో చెప్పలేం. నా నడుము ముసలమ్మ లెవెల్లో వొంగి పోయింది కదా అప్పటికే - బెల్టు పెట్టుకున్నా, వెన్ను లో బలం లేక, కనీసం 30 డిగ్రీల కోణం లో వొంగిపోయే ఉండే దాన్ని - నిటారుగా నించోమని ఎవరైనా హెచ్చరిస్తే తప్ప ఆ విషయమే నాకు తెలిసేది కాదు. అపుడు ఈ మావయ్య - చూడు - ఇపుడు నువ్వు సావిత్రి వి అనుకో - నిన్ను ఘటోత్కచుడు పూనేశాడు - అపుడు సావిత్రి చూడు - ఎలా రొమ్ము విరుచుకుని నించుంటుందో - అలా నించో - ఠీవి గా.. అలా నడవ్వే - నీకు తిన్నగా నడవటం వచ్చేస్తుంది ' అని నవ్వొచ్చే సూచనలు ఇచ్చే వాడు.
నడక మొత్తానికి ఎలానో పడుతూ, లేస్తూ నేర్చేసుకున్నాను. అమ్మకి ఇంక ధైర్యం వచ్చి - గుళ్ళ కి వెళ్ళి మొక్కులు తీర్చడం మొదలు పెట్టింది. నాన్న పెళ్ళి సంబంధం గురించే రాత్రీ పగలూ టెన్షన్ పడే వారు. వినోద్ తన ఇంకో పేషెంట్ గురించి ఉదాహరణ చెప్పి (రెండు కాళ్ళూ ఫ్రేక్చర్ అయిన ఒక అమ్మాయి - ఆరు నెలల్లో మేరేజ్ చేసుకుందని..) కొంత ధైర్యం ఇచ్చారు. ఇంకా పెద్దమ్మ వేలు విడిచిన ఎవరో చుట్టాలమ్మాయి కూడా ఇలానే వెన్ను లో ఫ్యూషన్ చేయించుకుని, పెళ్ళాడిందనీ - ఆమెకిప్పుడు పిల్లలు కూడాననీ - చాలా ధైర్యం చెప్పింది.
మొత్తానికి ఈ గోలంతా ముగిసే సరికీ నాకు ఎంగేజ్మెంట్ అయింది. డాక్టర్ గారు చాలా ఆనందించారు. ఎంగేజ్మెంట్ రోజు మా హీరో ని కొంచెం శ్రద్ధగా చూశాను. నాకు నచ్చలేదు. - నేనూ తనకి పెద్ద నచ్చలేదనీ అర్ధం అయిపోయింది. నాకు అంత సేపు కూర్చోడానికి నొప్పి అడ్డం వచ్చింది. పెద్ద ఆర్భాటాలేమీ లేకుండా (కింద కూర్చోలేను - అందుకని సోఫా మీదే కూర్చో బెట్టారు) ఫంక్షన్ జరిగింది. ఫోటోల్లో నా నొప్పి కనిపిస్తోంది. మా అత్త గారు వరుసగా నా చేతి కి రక రకాల ద్రవ్యాల తో కూడిన పళ్ళాలు అందిస్తున్నారు. ఆ బరువు నిజానికి నా వల్ల కాట్లేదు. నేను ఏడుపు మొహం పెట్టుకుని నించున్నాను.ఎంత ఆనందమే అయినా మా ఇంట్లో అందరికీ నేనెక్కడ పడిపోతానో అని భయానికి మొహం టెన్షన్ గా ఉంది. అపుడు లడ్డూల పళ్ళెం వచ్చింది. చిన్న మావయ్య 'సుజాతా - ఇంక నవ్వు!' అని వెనక నుంచీ కేకేసాడు. అన్ని ఫోటోల్లోకీ ఈ లడ్డూ ల పళ్ళెం తో నేనున్న ఫోటోనే బాగా వచ్చింది. నేను - నాన్నా, అమ్మా, చెల్లీ , అక్క, మా హీరో - అందరూ ఆ ఫోటో లో మాత్రమే నవ్వుతూ కనిపిస్తాం.
పొడిగించినట్టు ఉంటుందనీ, ఎవరైనా భయపడతారనీ - నా నొప్పి గురించి మరీ చెప్పట్లేదు.
నా నొప్పి, ప్రస్తుతం కేన్సర్ తో, కీమో థెరాపీ వల్ల కలిగే నొప్పి తో బాధపడుతున్న మా పెద్ద మావయ్య నొప్పికన్నా ఎక్కువ కాదు.
ఈ సోదంతా 'నొప్పి' మీద కాదు 'సెల్ఫ్-పిటీ' మీద కూడా నేను సాధించిన విజయం గురించి -
నిజానికి నేను చాలా చాలా లక్కీ - పేరా ప్లీజియా బాధితుల నిస్ప్రుహ ల కన్నా నా 6 నెలల సర్కస్ ఎక్కువ కాదు. ఈ ఆరు నెలల్లో నా కజిన్స్, నా ఫ్రెండ్స్ - అందించిన మానసిక ఆలంబనా - అమ్మా, నాన్న ల సపోర్ట్ ! అక్క, చెల్లీ లిటరల్ గా నన్ను చిన్న పిల్ల లా చూసుకోవడం ! మా చుట్టాల రోజు వారీ విజిట్లూ, నా చుట్టూ చేరి, నా పొట్ట మీద జంతికల పళ్ళెం పెట్టి మాట్లాడుకోవడం, జోకులూ, నా పెళ్ళి ప్లానింగులూ - ఇవన్నీ ఏదో సూరజ్ బర్జాత్యా సినిమాలాగా అనిపించేవి.
అయితే - కహానీ ఖతం నహీ హుయీ.
నా సర్కస్ ఇంకా మిగిలుంది. నేను నా మెడికల్ లీవు ముగించుకుని, డిల్లీ ప్రయాణం కట్టాలి. ఆ కవచం కట్టుకుని రైసీనా హిల్ మీద ఫోటో తీయించుకోవాలి. అదీ కల ! ఆ తర్వాత తిరిగొచ్చి హీరో ని పెళ్ళి చేసుకోవాలి. ఇంకొన్ని ఫీట్లు మిగిలున్నాయి.